Сродкі пажаратушэння
Валоданне элементарнымі ведамі пры ўзнікненні надзвычайных сітуацый часцяком становіцца для чалавека адзіным шляхам да выратавання. Правільныя дзеянні ў такім выпадку адыгрываюць першачарговую ролю: менавіта ад іх часам залежыць захаванне жыцця і здароўя. І марудзіць тут нельга - рашэнні прымаюцца ў лічаныя хвіліны. Несумненна, ліквідацыя маштабнага пажару - гэта справа прафесіяналаў, а вось з невялікім узгараннем на пачатковай стадыі можна справіцца самастойна. Але для таго, каб вашы спробы ў барацьбе з агнём ўвянчаліся поспехам, неабходна дакладна разумець не толькі, як тушыць, але і чым.
Напэўна, першае, што прыходзіць у галаву - вада. Паспрачацца тут немагчыма, так як гэта сапраўды найбольш распаўсюджаны і ўніверсальны сродак. Тлумачыцца гэта тым, што вада, трапляючы на агонь, выпараецца, тым самым, астуджае падпалены прадмет. У сваю чаргу невыпараная частка "ізалюе" яго ад кіслароду, які паступае з паветрам, і абмяжоўвае далейшае развіццё полымя.
Аднак тут ёсць некалькі сур'ёзных "але". Па-першае, ваду ні ў якім разе нельга ўжываць для тушэння электраправодкі або бытавых прыбораў, якія знаходзяцца пад напругай. Па-другое, ёсць рэчывы, якія па ўдзельнай вазе лягчэй вады, у выніку чаго яны проста ўсплываюць на паверхню і працягваюць гарэць. Адносяцца да іх: нафта, бензін, газа, мазут, ацэтон, фарба, алей і іншыя лёгкаўзгаральныя вадкасці (ЛУВ). Акрамя таго, плошча пажару яшчэ і павялічыцца, бо вада будзе расцякацца. І, па-трэцяе, з некаторымі рэчывамі вада ўступае ў хімічную рэакцыю. Напрыклад, пры ўзаемадзеянні з каліем, натрыем або кальцыем імгненна запальваецца кісларод; з карбідам - вылучаецца выбухованебяспечны газ, а з нягашанай вапнай – значна павышаецца тэмпература.
Такім чынам, калі вада не памочнік, на выручку прыходзяць пясок або зямля. Тушаць імі, як правіла, невялікія ачаг гарэння, у тым ліку электраабсталяванне і гаручыя вадкасці. Паглынаючы цяпло, гэтыя сродкі пажаратушэння астуджаюць і абцяжарваюць доступ паветра. Дарэчы, пра ЛУВ, калі запальваюцца яны, пясок (зямлю) раскласці лепш па знешнім боку падпаленай зоны, акружаючы яе і перашкаджаючы далейшаму расцяканню вадкасці. Затым пласт трэба насыпаць на паверхню, каб ён увабраў рэчыва.
Наступны даступны варыянт – кашма (кавалак лямца) або іншая шчыльная тканіна, цяжкія ваўняныя коўдры, паліто, змочаныя вадой. Гэты метад дастаткова эфектыўны, таму што перакрывае доступ кіслароду і не дае полымю разгуляцца, але таксама толькі на малых тэрыторыях. І памятайце: ніякай сінтэтыкі! Такія тканіны лёгка плавяцца і раскладаюцца пад дзеяннем агню. Да таго ж, яны вылучаюць таксічныя газы і здольныя да раптоўнай успышкі.
І, нарэшце, самы практычны і надзейны сродак – вогнетушыцель. Згодна з заканадаўствам, у наяўнасці яны павінны быць на прадпрыемствах, у офісах, грамадскіх будынках і транспарце, аднак, як гаворыцца, "на ўсякі пажарны" рэкамендуецца мець яго і дома. І не забываць, што такі прыбор нельга захоўваць паблізу ацяпляльных прыбораў, нагрэтых паверхняў і агрэгатаў, а таксама пазбягаць уздзеяння на іх прамых сонечных прамянёў. Карыстацца сучасным вогнетушыцелем нескладана. Трэба ўзяць яго ў рукі, сарваць пломбу, вырваць чаку, націснуць на рычаг і накіраваць вогнетушачае рэчыва ў бок узгарання.
Часцей за ўсё выкарыстоўваюцца вуглекіслотныя і парашковыя віды. І тыя, і іншыя спраўляюцца з любымі матэрыяламі, прадметамі і рэчывамі, разам з якімі і «знакамітыя» ЛУВ, і электраўстаноўкі пад напругай. Вось толькі пры працы з вуглекіслотным вогнетушыцелем не бярыцеся голай рукой за раструб, так як ён мае вельмі нізкую тэмпературу!
Тушэнне пажару ўласнымі сіламі - гэта заўсёды пэўная рызыка, таму ў любой сітуацыі памятаеце, што жыццё даражэй! Не пераацэньвайце свае магчымасці, і калі з узгараннем не ўдалося справіцца ў кароткі час, не марнуйце сілы - далейшае супраціўленне не толькі бескарысна, але і смяротна небяспечна! Хутка сыходзьце, выклікайце выратавальнікаў па тэлефоне 101 і чакайце іх там, дзе Вам ужо нічога не пагражае.
Аляксейчык Дзмітрый,
Інспектар ІНіП Клецкага РАНС